Odkrywanie piękna [propozycje płyt z muzyką współczesną]

Ostatnio ukazało się kilka albumów, które ukazują nieco inne oblicze muzyki klasycznej. Warto sięgnąć po tę muzykę, która może się wydawać z początku dziwna, nawet nieprzystępna, ale gdy posłuchamy jej uważnie, możemy w niej odkryć piękno.

John Cage ma łatkę muzycznego szarlatana, obrazoburcy, czyli w skrócie postmodernisty. Niedawno ukazał się album z jego utworami wokalnymi: 4 Solos for Voice. Kompozycje Cage'a wykonuje zespół Electric Phoenix. Poszczególne ścieżki zostały nagrane osobno z każdym ze śpiewaków i dopiero później zmiksowane w studiu. Wykonawcy zatem nie znali wzajemnie swoich interpretacji. Jest tutaj element przypadkowości. Cage tworzy muzykę z przygodnych dźwięków. Rozbija nasze wyobrażenie o harmonii, rytmie, melodii, ale zarazem udowadnia, że muzyka nie ma granic. To nieskrępowana wyobraźnia, która rzeźbi w chaosie dźwięków. Jest to niezwykły album, który może prowokować, czasem irytować, ale z pewnością nie będzie nudny.

Meredith Monk można również zaliczyć do wichrzycielek w świecie muzyki. Czerpie ona inspiracje z jazzu, muzyki etnicznej, muzyki elektronicznej oraz popu. Ostatnio ukazało się nagranie jej opery „Memory Game”. Wykonawcami są Bang on a Can All-Stars oraz Vocal Ensemble: Theo Bleckmann, Katie Geissinger, Allison Sniffin i sama kompozytorka. Ta science fiction opera jest utrzymana w tradycji amerykańskiego minimalizmu, jednak styl Monk jest unikatowy, trudno byłoby tę muzykę porównać do Glassa czy Reicha. Ma charakterystyczną rytmikę, ale to, co sprawia, że „Memory Game” jest prawdziwie oryginalne, to wyjątkowa poetyka dźwięku. Opera ta może budzić całą paletę uczuć. Dla mnie ta muzyka jest rozpostarta między absurdem a nostalgią. Chwilami miałem wrażenie, że jest natarczywa, aby za chwilę urzec mnie dziwną uczuciowością.

Cyrillus Kreek to dość mało znany estoński kompozytor. Najnowsze nagranie zespołu Vox Clamantis „The Suspended Harp of Babel” przybliża nam jego twórczość chóralną. Jest to zbiór psalmów, ale także estońskich świeckich hymnów. To interesująca muzyka, która czerpie ze średniowiecznej, a także modernistycznej tradycji. Muzykę Kreeka cechuje oryginalny język, który odznacza się prostotą i klarownością, ma on też niezwykłe wyczucie ludzkiego głosu. „The Suspended Harp of Babel” to piękny album, który napełnia słuchacza spokojem. Nagrania te mają swoistą aurę, która promieniuje na nas. Jaan-Eik Tulve dyryguje spokojnie i z elegancją, dając przestrzeń muzyce.

Francuską muzykę XX w. można określić jako pełną kolorów. Najnowsze nagranie Bamberger Symphoniker prezentuje barwność francuskiego modernizmu. Na albumie „Couleurs” usłyszymy sinfoniettę i koncert fortepianowy cis-moll Francisa Poulenca oraz „Vers la voute etoilee” i „Sur les Flots lointains” Charles'a Koechlina. Dyrygent Thomas Rösner prowadzi orkiestrę uważnie, uwydatniając francuski styl muzyki, charakteryzujący się swoistym rytmem oraz impresjonistycznym nastrojem. Jest tu poezja oraz sensualność. Koncert fortepianowy Poulenca w wykonaniu Artura Pizarro jest utrzymany w duchu neoromantyzmu. Utwory Koechlina czerpią inspirację z natury i swoimi długimi frazami przywołują bezmiar kosmosu.

dr Jacek Kornak